Alchemia miejsc. „Miłosz. Tutejszy”

Fotografie Wojciecha Prażmowskiego, prezentowane wcześniej m.in. w Warszawie, Wilnie, Kłajpedzie, Kiejdanach, Tarnowie i Częstochowie, od 13 sierpnia można oglądać w budynku przy Muzeum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. To wspomnienie Czesława Miłosza w 10 rocznicę jego śmierci.

Głównym tematem rocznicowej ekspozycji są miejsca wyjątkowe, związane z poetą, jego rodziną, historią. Na fotografiach nie znajdziemy jednak samego Miłosza, zamierzeniem Wojciecha Prażmowskiego nie była uderzająca dosłowność. Chodzi o klimat miejsc z nim nierozerwalnie związanych, o celebrację podróży, którą odbył Prażmowski. Charakterystyczny sposób fotografowania nastręczy odwiedzającym wystawę z pewnością sporo trudności z rozpoznaniem miejsc. Domyślać się wyłącznie będą, że na którejś z prezentowanych fotografii jest wileńskie Zarzecze, Krasnogruda, Szypliszki, czy Ejszeryszki.

Prażmowski podróż śladami Miłosza odbył wiele lat wcześniej. Efekt swoich „odkryć sentymentalnych” zaprezentował w 2011 roku. Wystawie towarzyszy ciekawostka. Fotograf z każdego z odwiedzonych miejsc zabierał jego cząstkę – w próbówkach jest ziemia z wileńskiego podwórka, z Wigier, z Krasnogrudy. Jak pisze Prażmowski: Alchemia ilustruje to, co Miłosza ukształtowało. W tej samej gablocie odnajdziemy katalog towarzyszący wcześniejszym wystawom „Miłosz. Tutejszy”.

Zdjęcia tworzące ekspozycję zostały wybrane spośród tysięcy. W czasie wyprawy tropem Czesława Miłosza Wojciech Prażmowski wykonał ich wiele, pokonał też wiele tysięcy kilometrów, zaglądając do dużych, gwarnych miast i niemal opuszczonych miejscowości.

Podczas otwarcia suwalskiej odsłonie „Miłosza. Tutejszego” Wojciech Prażmowski nie był obecny. O prezentowanych fotografiach opowiadał Zbigniew Fałtynowicz, komisarz wystawy.

Ideę wystawy stanowi przenikanie się kultur, przekonanie o tutejszości. Gdy Miłosz jest w Berkeley – jest tutejszy, gdy jest w Krakowie – jest tutejszy i na Litwie – także. W tej wystawie Miłosz jest bez paszportu. Ważna jest jego poezja i proza, które mają i będą miały wymiar ponadczasowy, uniwersalny, do smakowania – od Tomaszowa po Kłajpedę i Sydney. Pracując nad wystawą, Prażmowski – często celowo – dążył do unifikacji fotografii, prawie do symetrycznych zestawień, aby pokazać, że pejzaż spod polskich Szypliszek jest podobny do tego spod litewskich Kiejdan, barwa jeziora Hołny identyczna z kolorem Wilejki, a drzewa w Tauroszyszkach i Podkomorzynka – takie same. „Konteksty” 2011, nr 4

WOJCIECH PRAŻMOWSKI
Urodził się w 1949 roku. Fotografią zajmuje się od roku 1968 (udział w Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Artystycznej w Częstochowie). Ukończył Szkołę Fotografii Twórczej w Brnie w roku 1975 i Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną w Łodzi. Do chwili obecnej uczestniczył w ponad 300 wystawach fotograficznych w kraju i za granicą. Od roku 1977 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Reprezentuje nurt fotografii kreacyjnej. Jest twórcą „foto – obiektów”. Prace w zbiorach m.in.: Muzeum Sztuki w Łodzi, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, MOMA (Museum of Modern Art) w Nowym Jorku. Profesor, doktor habilitowany, wykładowca w PWSFTviT w Łodzi i ASP w Warszawie.

Fot. Niebywałe Suwałki