Reklama

Jaćwingowie bardziej znani

Data:

- Reklama -
Fragment makiety z Izby Pamięci Jaćwieskiej w Szurpiłach.
Fragment makiety z Izby Pamięci Jaćwieskiej w Szurpiłach.

Jak wyglądała Góra Zamkowa za czasów osadnictwa Jaćwingów, co pozostawili po sobie dzielni wojowie, jakie były ich dzieje? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w Szurpiłach, w budynku dawnej szkoły, gdzie powstała Izba Pamięci Jaćwieskiej.

Na terenie gminy Jeleniewo dotąd takiego miejsca nie było. Ta ekspozycja o tematyce historycznej jest jednym z elementów większego przedsięwzięcia. Na realizację projektu „Dziedzictwo jaćwieskie atrakcją Pojezierza Suwalskiego – Izba Pamięci Jaćwieskiej z infrastrukturą techniczną w Szurpiłach” gminny samorząd pozyskał środki z puli Europejskiego Funduszu Rybackiego z Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013”. Wartość przedsięwzięcia wyniosła 1,2 mln zł, a dofinansowanie 800 tys. zł.

Otoczona jeziorami Góra Zamkowa, znajdująca się w Suwalskim Parku Krajobrazowym, odkryła już nieco swoich tajemnic. Od 2005 roku archeolodzy z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie prowadzą badania w kompleksie archeologicznym Szurpiły. A interesująca historia Jaćwingów to przecież wabik na turystów. Ale nie tylko o nich chodziło pomysłodawcom stworzenia IPJ. Historia jest przecież dziedzictwem Suwalszczyzny. – W tworzeniu Izby Pamięci Jaćwieskiej wzięli udział ludzie z pasją, którym zależało nie tylko na podkreśleniu walorów edukacyjnych, ale i przekazaniu merytorycznych treści – podkreśla Marek Waszkiewicz, zastępca wójta gminy Jeleniewo.

Waszkiewicz dodaje też, że dzięki współpracy całego zespołu, niewielkie pomieszczenie Izby Pamięci Jaćwieskiej nabrało nowoczesnego charakteru, stając się miejscem atrakcyjnym wizualnie, w którym obejrzeć można kopie i repliki zabytków odnalezionych w Szurpiłach przez archeologów, np. zawieszki, pierścienie, naszyjniki typu Totenkrone, rozetę hełmu inkrustowaną srebrem, naczynia gliniane, czy też – w samym sercu IPJ – makietę fragmentu Góry Zamkowej ze sceną ataku wojów ruskich na Jaćwingów.

W ramach projektu powstały również dwa filmy – fabularny i animowany, przedstawiający zmiany wyglądu Góry Zamkowej na przestrzeni dziejów (do XIII wieku) – do obejrzenia w IPJ. Dodatkowym elementem jest nowa infrastruktura, ułatwiająca korzystanie z trasy turystycznej „Tropem Sziurpy”. Na trasie o długości 3,2 km, stanowiącej uzupełnienie istniejącej ścieżki poznawczej „Na Górę Zamkową” oraz szlaku rowerowego, pojawiły się tematyczne tablice informacyjne, których strzegą jaćwiescy wojowie. Każda z nich oznakowana jest innym, charakterystycznym elementem z drewna. Unijne środki zostały przeznaczone na powstanie chodnika i parkingu z wiatą. Modernizacji doczekały się też schody na Górę Zamkową.

Otwarcie Izby Pamięci Jaćwieskiej odbyło się 21 sierpnia 2014 r. Przy tej okazji nie mogło zabraknąć też Jaćwingów. Członkowie bractwa jaćwieskiego sprawili uczestnikom spotkania sporą niespodziankę.

Wojownicy z stratedzy (z broszury promocyjnej IPJ, dostępnej również w j. angielskim):

Na kartach historii Jaćwingowie zapisali się przede wszystkim jako bezlitośni konni wojownicy. W swych rajdach zapuszczali się nierzadko kilkaset kilometrów od swoich włości, zagarniając łupy w postaci niewolników, kosztowności, a nawet całych stad bydła i koni. Ataki, które nasiliły się pod koniec XII i w XIII wieku skierowane były głównie na ziemie ruskie i polskie. Ze źródeł historycznych wiadomo, że Jaćwingowie pustoszyli m.in. Kujawy, Ziemie Lubelską, Ziemię Sandomierską oraz tereny Rusi Halickiej. W trakcie krzyżackiego podboju Prus, plemię to wspierało swoich pobratymców, najeżdżając odległe zakątki terytorium Zakonu. Strategia wypraw polegała na nagłych i niespodziewanych atakach konnych oddziałów wojowników skierowanych na głębokie zaplecze przeciwnika. Jaćwingowie unikali długotrwałych oblężeń i w przypadku silnego oporu, rezygnowali i zmieniali cel najazdu, niechętnie także przyjmowali walne bitwy na otwartym polu. Po szybkiej, krwawej walce, zebraniu łupów i wzięciu jeńców następował równie szybki odwrót. Taktyka ta powodowała dezorganizację w szeregach obrońców i w znacznym stopniu opóźniała pościg i natychmiastową reakcję.

Konsekwencją tych zbrojnych rajdów były działania odwetowe skierowane przeciwko Jaćwieży. Kroniki zanotowały kilka dużych wypraw wojennych władców ruskich i polskich, w tym także wspólnych akcji rusko-polskich, a później licznych rajdów krzyżackich. Dzięki odkryciom archeologicznym wiadomo, że na teren zespołu osadniczego w Szurpiłach dotarły prawdopodobnie wojska książąt Rusi: Włodzimierza Wielkiego, a potem jego syna – Jarosława Mądrego. (…)

Fot. Niebywałe Suwałki

Zapowiedź jednego z filmów, który obejrzeć można w Izbie Pamięci Jaćwieskiej:

1 KOMENTARZ

  1. Dotychczas myślałem że moja babcia była Prusaczką, czarne włosy niebieskie oczy ( jak bym jej powiedział by się obraziła, mieszkanka obecnego Filipowa. ) Bardzo ciekawa historia, tym bardziej że, jak domniemam Zakon K. nie wytępił do cna, rdzennej ludności, a raczej ją zgermanizował, a Polacy spolonizowali.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Udostępnij:

Reklama

Najczęściej czytane

Przeczytaj więcej
Powiązane

Prezydent Suwałk na sesji: W naszym położeniu – lepsza ewakuacja niż schrony

Podczas sesji Rady Miejskiej w środę, 27 marca, temat...

Wielkanoc na kartce. Sięgamy do archiwum pocztówek

Pocztówki wielkanocne to fragment historii pocztowej, bogatej w kreatywność,...

„Perfect Days” – Oda do codzienności w reżyserii Wima Wendersa w Cinema Lumiere. Wygraj bilety

Filmowa podróż przez prostotę i piękno życia zawsze przyciąga...

Zmarnowana Wielkanoc. Sprawdź, jak świętować bez wyrzucania jedzenia do kosza

Święta to czas spotkań z bliskimi, suto zastawianego stołu...